W historii polskiej muzyki można znaleźć wielu kompozytorów, którzy zasługują na wieczną pamięć i nie chodzi tutaj wyłącznie o najbardziej znane osobistości. Czyje partytury odcisnęły piętno na polskiej muzyce? Poniżej przedstawiamy przegląd wybitnych kompozytorów, którzy tworzyli w różnych epokach - od renesansu po czasy współczesne.

Wacław z Szamotuł (1524 lub 1526-1560)

Studiował w Krakowie, gdzie uzyskał wykształcenie muzyczne i prawdopodobnie uczył się również innych dziedzin, takich jak matematyka czy prawo. Pracował jako nadworny muzyk, najpierw w kapeli Zygmunta II Augusta (1547-1555), a następnie u księcia Mikołaja Radziwiłła (od 1555 r.). Jego łaciński motet In Te Domine speravi trafił do antologii dzieł najwybitniejszych europejskich kompozytorów wydanej w Norymberdze w 1554 roku. Był to pierwszy polski utwór wydany poza granicami kraju.

Karol Kurpiński (1785-1857)

Kompozytor, dyrygent i nauczyciel. W 1800 roku został nadwornym skrzypkiem Feliksa Polanowskiego, natomiast 10 lat później objął posadę drugiego dyrygenta Teatru Narodowego obok Józefa Elsnera (od 1824 roku pełnił tę funkcję niepodzielnie). Pod koniec 1810 roku zadebiutował jako kompozytor, natomiast następne lata poświęcił działalności pedagogicznej (najpierw uczył w Teatrze Narodowym, następnie w Szkole Muzyki i Sztuki Dramatycznej w Warszawie). Kurpiński zasłynął jako twórca polonezów orkiestrowych, utworów kameralnych, kompozycji fortepianowych oraz pieśni.

Fryderyk Chopin (1810-1849)

Najsłynniejszy polski wirtuoz już od najmłodszych lat przejawiał zainteresowanie grą na fortepianie (swój pierwszy utwór wydał w 7 roku życia). Dorastał w Warszawie, ale podczas powstania listopadowego mieszkał już w Austrii i Niemczech. Resztę życia spędził na emigracji w Paryżu, gdzie przez cały czas tęsknił za ojczyzną. Nostalgia odcisnęła piętno na dorobku Chopina, który obejmuje m.in. mazurki, polonezy, ballady i nastrojowe nokturny. Dziś muzyka polskiego kompozytora jest znana na całym świecie, a co pięć lat w Warszawie organizowany jest prestiżowy Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

Stanisław Moniuszko (1819-1872)

Kompozytor, dyrygent (orkiestr i chórów), a także nauczyciel. Wykształcenie muzyczne uzyskał w Berlinie, natomiast po studiach osiadł w Wilnie, gdzie objął posadę organisty i uczył gry na fortepianie, a następnie został dyrygentem chóru i orkiestry. Po sukcesie skomponowanej przez siebie Halki został powołany na stanowisko pierwszego dyrygenta Teatru Wielkiego. Twórczość Moniuszki to przede wszystkim muzyka operowa, a także pieśni, msze i kantaty. Kompozytor zasłynął również utworami fortepianowymi i uwerturami koncertowymi.

Ignacy Jan Paderewski (1860-1941)

Ignacy Jan Paderewski to prawdziwy "człowiek renesansu". Był nie tylko pianistą i kompozytorem, ale również aktywistą, biznesmenem, politykiem, mecenasem artystycznym i aktorem filmowym. W 1919 roku został premierem i ministrem spraw zagranicznych, co pozwoliło mu zaangażować się w działalność na rzecz niepodległości Polski. Trasa koncertowa w Stanach Zjednoczonych przyniosła Paderewskiemu ogromną sławę i pieniądze, dzięki czemu mógł poświęcić się temu, co było dla niego najważniejsze, czyli sprawom ojczyzny, muzyce i działalności charytatywnej.

Karol Szymanowski (1882-1937)

Jeden z najwybitniejszych kompozytorów w Polsce i na świecie. Tworzył utwory na fortepian, pieśni, utwory na instrumenty smyczkowe, a także symfonie i to właśnie te kompozycje przyniosły mu największą sławę. W 1905 roku Szymanowski wraz z trzema innymi kompozytorami założył Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich (tzw. Młoda Polska), która promowała twórczość polskich artystów na arenie europejskiej. Podróżował po Europie, Związku Radzieckim, Stanach Zjednoczonych i Afryce. W 1930 roku objął stanowisko rektora Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie.

Roman Palester (1907-1989)

W swoich czasach Roman Palester był jednym z najwybitniejszych polskich kompozytorów, a zarazem głównym reprezentantem polskiej twórczości na arenie międzynarodowej. Tworzył zarówno utwory kameralne i pod orkiestrę, jak i muzykę filmową czy rozrywkową. W czasie II wojny światowej stracił wiele partytur, a on sam był przez kilka tygodni więziony na Pawiaku. Po wojnie wyemigrował z Polski i zamieszkał najpierw w Paryżu, a następnie w Monachium, gdzie pracował dla radia "Wolna Europa". Niestety z uwagi na poglądy polityczne Palestra ówczesna władza niemal całkowicie zaprzepaściła dorobek artystyczny kompozytora.

Grażyna Bacewicz (1909-1969)

Dyplomowana skrzypaczka i kompozytorka, zdobywczyni licznych nagród za działalność kompozytorską oraz całokształt twórczości. Najpierw studiowała w Warszawie, jednak dzięki stypendium ufundowanemu przez Paderewskiego mogła uczęszczać na studia kompozytorskie w Paryżu. Przed II wojną światową koncertowała w różnych krajach Europy, natomiast od lat 50. skupiała się głównie na działalności kompozytorskiej i pedagogicznej. Pracowała jako nauczyciel kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, a także pełniła funkcję jurora w konkursach skrzypcowych i kompozytorskich.

Witold Lutosławski (1913-1994)

Dyrygent i kompozytor, uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczeniami. Na studiach uczył się kompozycji i gry na fortepianie (z tym instrumentem miał do czynienia już jako sześcioletnie dziecko). W czasie II wojny światowej utrzymywał się dzięki graniu na pianinie w kawiarniach, natomiast po wojnie zaangażował się w działalność Związku Kompozytorów Polskich. W latach 60. rozpoczął karierę dyrygenta, w czasie której współpracował m.in. z Los Angeles Philharmonic Orchestra, London Sinfonietta oraz Orchestre de Paris. Do ważniejszych kompozycji Lutosławskiego należą m.in. Sonata fortepianowa, Symfonia nr 1 i Koncert na orkiestrę.

Kazimierz Serocki (1922-1981)

Uczył się kompozycji i gry na fortepianie w Łodzi, a następnie kontynuował studia w Paryżu. Po wojnie najpierw pracował jako pianista, by później poświęcić się działalności kompozytorskiej. Był współtwórcą "Grupy 49", która zmierzała w kierunku tworzenia muzyki współczesnej i prostej w odbiorze. Serocki nie ograniczał się do jednego nurtu muzycznego. Komponował również utwory na fortepian, puzon i orkiestrę, a także oprawę muzyczną do filmów i przedstawień teatralnych.

Wojciech Kilar (1932-2013)

Kompozytor i pianista pochodzący ze Lwowa. Wykształcenie muzyczne uzyskał w Katowicach, gdzie uczył się kompozycji i gry na fortepianie, a także w Krakowie i Paryżu. Do 1974 roku Kilar był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej awangardy. Po skomponowaniu swojego słynnego utworu Krzesany kompozytor zaczął stosować minimalistyczny język muzyczny z charakterystyczną dla siebie powtarzalnością motywów. Muzyka Kilara budzi silne emocje, co potwierdzają liczne nagrody za całokształt dorobku artystycznego oraz muzykę filmową. Miłośnicy kina mogą znać twórczość Kilara chociażby z filmów Zanussiego, Kutza, Wajdy i Hoffmana.

Krzysztof Penderecki (1933-2000)

Znany na całym świecie kompozytor i dyrygent, autor symfonii, koncertów i oper. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, gdzie po latach został wykładowcą kompozycji, a następnie objął stanowisko rektora. Za sprawą takich kompozycji jak Tren Ofiarom Hiroszimy czy Fluorescencje Penderecki zyskał sławę i miano czołowego przedstawiciela awangardy muzycznej. Z czasem twórczość Pendereckiego stała się bardziej przystępna i zrozumiała dla przeciętnego melomana. Kompozytor za swoje wybitne osiągnięcia został uhonorowany licznymi nagrodami i wyróżnieniami.